March 01st, 2018

هەر ئەوەندەی قەیرانەکانی ساڵانی هەشتاکان، سنوورە نیشتمانیەکانیان بڕی، ئیتر مارشی پرۆلێتێرەکانیش، هەموو سنوورەکانی شکاند. گران بوونی پێداویستیەکانی ڕۆژانەی ژیان لە پۆلۆنیادا لە ١٩٨٠ دا، داخستنی ٢٠ کان و پیشەسازی ئاسن لە بریتانیاداو بێکار خستنی ٢٠٠٠٠ کرێکار لە یەککاتدا لە ١٩٨٤ داو مردنی ١٠ کەس لە خۆپیشاندانەکاندا، مانگرتنە گشتیەکانی دانیمارک لە ١٩٨٥ دا، خۆپیشاندانەکانی سوید لە ٢٠٠١ دا، زنجیرەیەکن لەو شەپۆلە یەک لە دوای یەکانەی، سەرلەنوێ، مارشێکی پرۆلێتاریی ئینترناسیۆنالیستییان بە جیهان ڕاگەیاندەوە. وە بەتایبەت، کردنەوەی دەرگای ئەم سەدەیە بە خەباتی چینایەتی لە لایەک و بە جەنگی ئەمریکا لە عێراق و ئەفگانستان لە لایەکی ترەوە، هیچ گومانێکی لەوەدا نەهێشتەوە کە ئەوا ئیتر قووڵبوونەوەی قەیرانەکان، مارشی ئینترناسیۆنالیستی، لەسەر شەقامەکانی ئەم جیهانەدا، دەخاتەوە جووڵە.
ئەم هەڵکشانە لە خەباتی چینایەتیدا، هەر تەنها فەسڵێکی نوێی لە بزووتنەوەی پرۆلێتاریای ئەوروپای خۆرئاواو سکەندناڤیادا تۆمار نەکرد، بەڵکو دەرگای فەسڵێکی نوێی لە مارشێکی ئینترناسیۆنالیستی نوێ خستە سەرپشت. وە بە حەق دروستە کە دەڵێن: پرۆلێتاریای پیشەسازی، دەتوانێت کاریگەریی لەسەر خەباتی کارگەرانی هەموو ووڵاتانی جیهان جێبهێڵێت. خەسڵەتی تایبەتی ئەو بزووتنەوەیە لە دانیمارکدا ئەوە بوو سەرۆکی سەندیکا بە پەلە خۆی شاردەوەو بەناوی گەشتەوە، خۆی گەیاندە ماڵتا. حیزبی شیوعی، لەبری بەشداریی کردن لە خەباتدا، مانگرتنەکانی بەر تەسک دەکردەوەو بێبایەخ نیشانی دەدان.
بەڵام ئەگەر پاشەکشەی ئەو شەپۆلە ئەوروپیە کارگەریە، لە پاشەکشەی دانیمارکەوە دەستی پێکردبێت، ئەوا هەڵکشانەوەی ئەو شەپۆلە، لە سەرەتای ئەم سەدەیەدا، لە ساڵی ٢٠٠١ دا، لە سویددا، لە شەپۆلێکی ئاساییەوە، بووە سونامیەک. وە لەگەڵ قووبوونەوەی قەیرانەکاندا، سنووری ئەو مارشە لە ئەوروپادا فراوانتر دەبوو، وە کاریگەریەکی قووڵی لەسەر خۆرهەڵات جێدەهێشت، بە ئاستێک کە خەباتی جەماوەری چەوساوە، لە ماوەی دوو دەیەدا، بووە مارشێکی ئینترناسیۆنالیستی. ئەو مارشە، هەر لە دەیەی یەکەمی ئەم سەدەیەدا، بە هەموو خۆرهەڵاتەوە دیار بوو، لە ساڵی ٢٠٠٦ دا لە ئێرانەوە دەستی پێکردوو هەر لەو دەیەیەدا، بە کوردستان و عێراق و تونس و مەغریب و میسردا تیپەڕی و سەرلەنوێ وەک شەپۆلێکی توند، لە کەنارە ئاسیاوی و ئەوروپی و ئەمریکیەکانی دایەوە. لە ئەمریکا "دروشمی ۆڵ ستریت داگیر بکەن"، لە یۆنان دروشمی "ئەنجوومە کارگەریەکان"، لە ئۆکرانیا دروشمی "هێز لە سۆڵیداریتیدایە"، لە تورکیا دروشمی "ئێمە سەندیکامان ناوێت، ئەنجوومەنە کارگەریەکان دادەمەزرێنین"، سەرلەنوێ، بووەوە بە دروشمی نوێی نێو ئەو مارشە ئینترناسیۆنالیستیە. وە سەرباری هێرشی پێچەوانەی هێزی دژە شۆڕش، تا ئێستایش شەپۆلەکانی خەبات لە ئێران، کوردستان، میسر، تونس، تورکیا، چڕ تر دەبێتەوەو چاوەڕێی هەڵکشانێکی گەورەتریان لێدەکرێت، هەڵکشانێک کە بە گۆی زەویەوە دیارە نەک هەر خۆرهەڵات.
ئا ئەم بارودۆخە قەیراناویەی ئەمڕۆی جیهان، لە هەموو شوێنێک، سۆشیالیستەکان بەکێش دەکاتەوە نێو گۆڕەپانی خەبات. ئەرکی ئەوانیش هەر تەنها چاودێری کردنی بزووتنەوەی پرۆلیتاری نیە، بەڵکو لە هەمانکاتدا، پوختە کردنی دەرس و تاقیکردنەوەکانی ئەو بزووتنەوەیەو بڵاوکردنەوەی نەرێتە مێژووییە شۆڕشگێریەکانی و بەشداری کردنە لە بردنە پێشەوەی ئاراستەی چینایەتی بزووتنەوەکەدا. هەر ئەمەیش دەیسەلمێنێت، بزووتنەوەی سۆشیالیستی، نە حیکمەیەکی فەلسەفیە نە ڕەخنەیەکی زیهنی خاوەن مەعریفەکان، بەڵکو بزووتنەوەیەکی بە کردەوەی واقیعی ژیان خۆیەتی و بە ئامرازی بەکردەوە وەدی دێت نەک بە گروپ گروپێنەو شەڕە قسەی نێو تایەفە سۆشیالیستیەکان. قوتابخانەی یەکەمی پرۆلێتێرەکان، دەرس و تاقیکردنەوەکانی خەباتی ئەو چینە خۆیەتی نەک ئەم عەقیدەو ئەو تیۆری. ئەو مارشەی ئەمڕۆیش بە جیهاندا دەسووڕێتەوە، دەلیلێکی ڕوونی ئەو واقیعەیە نەک سەلمێنەری ئەم تیۆری و ئەو ئایدیۆلۆژیا. وە هەروەک چۆن هیچ کەسێک ناتوانێت ڕی لە سونامیەکی سروشتی بگرێت، ئابەو جۆرە، هیچ تیۆری و ئایدیۆلۆژیایەکیش، وە هیچ هێرشێکی پێچەوانەیش، ناتوانێت بەر بەو هێزە کۆمەڵایەتیە بگرێت کە شەپۆلەکانی لە چڕ بوونەوەدا، سونامیەکی ئینترناسیۆنالیستی دروست دەکات. ئەو سونامیە هەرچەند بەهێز بێت، بەبێ ڕێکخراوبوونی، دادەکشێتەوە. بۆیە ئەرکی سۆشیالیستەکان ڕێکخستنی ئەو بزووتنەوەیەیە لە هیزێکی یەکگرتوودا. مەبەست لەو هێزە یەکگرتووە چیە؟
چاوەڕێی بەشداریتانین لەو ڕاوێژەدا. 

---

                                                                                                                               کۆمێنت